اصول نگھبانی و حفاظتی

اصول نگهبانی و حفاظتی

اصول نگهبانی و حفاظتی و مراقبتی از زمان قدیم یکی از ارکان حیات و بقاء هر موجود زنده ای بوده است، بخصوص اینکه چون حیوانات ابتدایی ترین روشها را برای حفاظت و مراقبتی از خود در مقابل خطرات بکار می برند انسانها نیز چگونگی مقابله با خطرات و تهدیدات را اغلب از حیوانات فرا گرفته اند و در مراحل زندگی خود آن را تکامل و توسعه بخشیدند به اینصورت که هم اکنون پیچیده ترین و پیشرفته ترین روشها را برای حفاظت و مراقبت از خود برگزیده اند .

حفاظت و مراقبت تنها به حفظ جان و تن محدود نمی شود بلکه مواظبت و نگهداری و مراقبت از وسایل و ابزار و امکانات و اماکن مختلف مورد استفاده در زندگی بشر را نیز شامل می شود. در نتیجه هرکس که به حفظ جان خود فکر می کند به حفاظت و مراقبت از محل کار و زندگی خود مانند اماکن، تجهیزات و تاسیسات که موجب بقاء و آسایش و حیات اوست می اندیشد.

باگذشت زمان جایگاه و نقش انتظامات و موسسات حفاظتی مراقبتی و شرکتهای حفاظتی و امور نگهبانی به عنوان چشم سازمان جهت بالا بردن ضریب اطمینان و امنیت دستگاههای مختلف اعم از سازمانها و ارگانها و موسسات ، شرکتهای صنعتی و خدماتی بیشتر شناخته شد و امری ضروری به نظر رسید و از این رو پرداختن به این امر در دستور کار مدیران و مسئولین امور قرار گرفته است بصورتی که استفاده از روشهای علمی و سیستم های پیشرفته امری اجتناب ناپذیر بوده و به همین سبب دیگر عملکردهای سنتی جوابگوی احتیاجات امروز موسسات و ارگانها با توجه به توسعه و گسترش آن ها ناممکن می باشد

با توجه به اینکه اصولی ترین روش دستیابی به نتایج بهتر در هر امری آموزش و آگاهی مجریان می باشد جا دارد کارکنان واحد انتظامات و نگهبان محله و حفاظت فیزیکی در این وظیفه خطیر با اصول و شیوه صحیح کار و شغل خود کاملا آشنا بوده تا با استفاده از اصول جدید، محیط با نظم تری داشته باشند زیرا در سایه نظم است که نتایج بهتری حاصل می گردد در واقع هیچ کاری بدون نظم وترتیب میسرنشده و نتیجه مطلوب گرفته نخواهد شد.

 

نقش و وظایف نگهبانان و انتظامات

۱ -دلسوزی در کار

اولین ویژگی وخصلتی که شغل نگهبانان یا مامور حراست و حفاظت دارد داشتن شور وسوز در کار است. اقتضای مشاغلی که با مردم بیشتر ارتباط دارند دلسوزی و شور وشوق در انجام کار از جهت کمی وکیفی است. نگهبان یا مامور حفاظت نباید درانجام کار فقط به رعایت دستورالعملها یا بخشنامه ها بیاندیشد بلکه باید درکنار مقررات وبخشنامه ها یا دستورالعملها پا را فراتر گذاشته وقدم در وادی عشق وشور بخدمت وعشق به یاری مردم بشتابدچراکه عمل به دستورالعملها را نی توان هنر دانست زیرا که درتمام دنیا معمول است که امور براساس این ضوابط انجام می گیرد. هنرآن است که سوز عشق پابه عرصه کارها گذاشته و به کار نشاط وشور بخشد.

۲-تبلور دلسوزی در کار

یکی از خصلتهای دیگر که آن هم از دلسوزی نشات می گیرد رعایت حقوق افراد جامعه است همه را به یک چشم نگاه کردن ودر نظر نگهبان فرقی بین ژنده پوش وشیک پوش نگذاشتن وبرای نگهبان مهم انجام وظایف باشد وحب وبغض ها در او اثر نگذارد زیرا که حب وبغض می تواند مانع از انجام وظیفه اش به نحو احسن گردد. وقتی با کسی دوستی داریم از خطای او در گذریم کوتاه بیام وهنگامی که از کسی ناراحت هستیم اگر موئی داشته باشد آن را طناب جلوه دهیم ویا به اصطلاح کاه را کوه کنیم.

۳-عدالت و مساوات

نگهبان علاوه برنقش پلیسی و حفاظتی و امنیتی که دارد عهده دار وظیفه سنگینی است که آن قضاوت است ویکی از مهمترین ویژگی هایی است که صاحب این شغل باید دارا باشد. یک مامور انتظامات هنگام انجام وظیفه در موضع مسئولیت خود به منظور استقرار نظم و تامین امنیت با نگاه تیز بین خود پرسنل وکارکنان ویا هرفردی را که به سازمان تردد می نماید با اولین برخورد مشاهده وضع ظاهری ولحن صحبت وحرکات درمورد وی به قضاوت می پردازد واین قضاوت در نحوه انجام وظیفه وتصمیم گیری وی تاثیرمی گذارد.بعضی اوقات ممکن است کارکنان واحد انتظامات مثل یک دوربین عمل نمایند باکمی تفکر می توان دریافت که نه آنکه ما همچون دوربین یا ضبط کننده ساده وقایع و اطلاعات هستیم بلکه تحلیل کننده آنها نیز می باشیم.

۴-قاطعیت

از دیگر ویژگی های نگهبان و مامورین حفاظتی و مراقبتی قاطعیت دراجرای قوانین ومقررات است.نمی توان به خلافکاربه لحاظ رحم وشفقت گذشت نمود زیرا چنین گذشتی ظلم به جامعه است باید توجه داشت افراط وتفریط دراجرای مقررات تخطی محسوب می گردد. گاهی اوقات برای ایجاد نظم واستقرار آرامش ویا اجرای مقررات ضمن انجام قاطعیت با نوعی مقاومت دربرابر تغر برخورد می کنیم چون کارکنان یامراجعین بعضا تمایل ندارند بعضی از مقررات ونظم وامنیت درمورد آنان پیاده شود مسلما این قبیل کارکنان مقاومت تغر را به وجود می آورند.

ما کارکنان انتظامات وحفاظت فیزیکی نباید این تغر یا مقاومت را با دید منفی بنگریم. ما می توانیم با ایجاد رابطه حسنه وایجاد جلب اعتماد وابراز علاقه قاطعیت خود را در امور جاری به راحتی پیاده نمام. مقاومت گاهی مفید وآموزنده است مقاومت کارکنان در تغر ناکافی بودن اطلاعات وضعف روابط است ومی تواند عامل تجدید نظر دربرنامه ها باشد.

۵-رعایت شخصیت وحیثیت افراد

در قرآن کریم مکرربه مسئله توجه به شخصیت وحیثیت افراد جامعه گوشزد شده است. درجایی می فرمایداز کسانی که با زبان به مردم نیش می زنند به بدی یاد می شود ویا با زبان وجوارح خود زخم وطعنه یامورد لعن وحقارت قرارمی دهند به بدی یادمی کند پس نباید به مرتکب خلاف یا امرمنکر تعدی کرد و حیثیت او را لکه دارنمود. اعتقاد به کرامت انسانها وپرهیز از تحقیر وهتک حرمت آنان ( طرح تکریم) ریشه در اعتقادات وباورهای ملی ومذهبی ما دارد و پدیده ای جدید وساخته اذهان انسان های امروزی نیست.

۶-امین و قابل اعتماد بودن

معمولا مدیران سازمانها وبیمارستانها علاقمند هستند که کارکنان واحد انتظامات امور محوله را در موعدمقرر به اتمام رسانیده وتانتیجه نهایی پیگیری امری را تعقیب نمایند.بنابراین حقیقت گویی و راست گویی افراد شاغل در این سمت نوعی صمیمیت درحدمطلوب را درمحیط سازمانی به وجود می آورد که نتیجه اش اطمینان کامل واتکاء مدیران ومسئولین شرکت به دارندگان این مسئولیت ها هستند در این حالت مدیران مطمئن خواهند بود که دستورات آنها کاملا رعایت واجرا می گردد.

۷-آگاهی و داشتن اطلاعات کافی از سازمان

افرادی که برای واحد انتظامات بکارگرفته می شوند باید آگاهی واطلاع لازم ازهمه قسمت ها و امور جاری شرکت حفاظتی و موسسه حفاظتی و مراقبتی خود را داشته و دارای اطلاعات عمومی در حد مطلوب شغلی خودنیز باشند.زیرا مطالعه و تحقیق وکسب تجربه توام با دانش عامل ایجاد مهارتهای فردی بوده ومهارت نیز ناظر برجنبه های عملی امورشده و انجام هر امری را بنحو شایسته و مطلوب تضمین می نماید مهارتی که از یک نگهبان انتظار میرود سرعت و دقت در تشخیص اموال و اثاثیه و کنترل وبازرسی کارکنان و مراجعین و یا هرنقل وانتقال سازمانی می باشد.

۸-وقت شناسی

معمولا وظایف شغلی نگهبان در واحد انتظامات و حفاظت فیزیکی بصورتی است که افراد در ساعات موظف باید درسازمان حضور مستمر داشته باشند پس این قبیل کارکنان نبایستی محل کار خود را به هر بهانه ای ویا تحت هیچ شرایطی ترک نمایند، چون ممکن است وقایعی اتفاق افتد که مشکلات وخسارات جبران ناپذیری را برای موسسه یا همکاران وکارکنان فراهم آورد و از طرفی چون صداقت وصمیمیت نسبت به کارکنان موسسه جزء ذات خدمتی این شخل می باشد لذا نمی توان تاخیر یا تعجیل یا سهل انگاری در رفت وآمد به شرکت را پذیرفت ولذا هر نوع تعلل در وقت شناسی جزء نقاط منفی و ضعف خدمتی کارکنان واحد انتظامات خواهد بود.

۹-داشتن منش اخلاقی

منش پایه و اساس ورفتار اخلاقی هر فرد می باشد ومنش یک نگهبان میزان توجه و تعلق و تعهد اوبه اصول و وظایف ورعایت آداب آن است.یک نگهبان چون با اقشار مختلف مردم اعم از کشاورز-صنعتگر-کاسب-اداری-دانشگاهی-دانشجو-رئیس ومرئوس و…به نحوی ارتباط دارد می خواهد دراین ارتباط خوشحال وسرافراز باشد و چون بافت خدمتی کارکنان واحد انتظامات با تنوع وسلیقه کاری توام است لذا در این موارد مناعت طبع –علو همت -کرامت ذات ودر نهایت سعه صدر جزء بزرگ منشی یک نگهبان واحد انتظامات است که این موارد را درعلم مدیریت اسباب مدیریت نامند زیرا که مدیران وکارکنان موسسه وسازمان از واحد انتظامات وحفاظت فیزیکی انتظاری جزء این ندارد.

۱۰-سکوت به موقع و راز داری

تامرد سخن نگفته باشد عیب وهنرش نهفته باشد یک نگهبان و مامور انتظامات و حفاظت فیزیکی با توجه به جایگاه خویش و ویژگی خاص شغلی و تبعات ناشی از سخنان وی در موسسه حفاظتی مراقبتی خصوصا اگر سخنی حرام باشدمانند: دروغ- تهمت- سخن چینی وغیبت بین همکاران موجب فتنه وفساد خواهد شد پس بایستی سکوت به موقع داشت واصولا سخنی غیر حق برزبان جاری نشود و هرآنچه که موجب نفرت وخشم همکاران وارباب رجوع می گردد بایستی پرهیزشود و افراد شاغل دراین سمت به علت دسترسی آنان به اطلاعات اعم از شخصی واداری ممکن است با افشاء آن زیانهای جبران ناپذیری وارد نمایند بنابراین صفت سکوت وراز داری لازمه این شغل است ونمی توان از آن تخطی نمود.

۱۱-تسلط براعصاب وخویشتن داری و صبور بودن

حضرت علی(ع) می فرمایند: به هنگام خشم نه تنبیه- نه تصمیم و نه دستور. هرگاه خشم شعله گیرد چشم صاحبش از دیدن هرحقی کورشده وگوش او از شنیدن هر اندرزی کر می شود واز آثارظاهری خشم دگرگون شدن اعضاء بدن وبیرون شدن از حالت نظم واعتبارانسانی وتغر درحالات وحرکات ورفتار وکردار انسان است وبه همین خاطر یکی از ویژگی های خوب وبسیار پسندیده یک نگهبان محله موسسه حفاظتی و مراقبتی صبور بودن است.صبرعامل جلوگیری از خشم وایجاد تعادل اعصاب وروان است. خداوند پیامبر را به صبر ومدارا امر نمود و فرمود برآنچه می گوید صبرکن ورسول خدا فرمود صبر بر سه قسم است: صبر در مصیبت، صبر بر اطاعت و صبر از گناه. ۱۲-تاثیرگذاری بردیگران

مواردی است که یک نگهبان و مامور انتظامات یک سازمان می تواند در ارتباط خود با دیگران تاثیرگذار باشد که اهم آن بشرح ذیل است:

• ارتباط صمیمانه با کارکنان سازمان
• شنیدن وگوش فرا دادن به سخنان دیگران
• سلام ودست دادن وبا نگاه متبسم برخورد کردن
• نرم وملایم سخن گفتن
• همدردی واظهار تالم از واقعه ای که برای دیگران رخ داده است.
• منافع بحق کارکنان و افراد را در نظر گرفتن
• ایجاد روابط خانوادگی با دیگران
• انتقال اطلاعات وتجربیات خدمتی به همکاران

۱۳-سلامت وامنیت

دونعمت مجهول است ومردم قدر این دو نعمت را آن طور که باید نمی شناسد نعمت اول سلامت ونعمت دوم امنیت است. وقتی یک سازمان امنیت دارد معنایش این است که دزدها ، چپاولگران واخلالگران در آن راه ندارند. حافظ سلامت بدن ،پزشک وپرستار است و حافظ سلامت سازمانها و شرکتها، نگهبانی و انتظامات و حفاظت فیزیکی آن است.

۱۵-نحوه صحبت کردن

افراد شاغل در موسسه حفاظتی مراقبتی می بایستی هنگام صحبت کردن با مدیران،کارکنان و ارباب رجوع با متانت خاص به طور بلند نه لرزان ونه خیلی آهسته صحبت نمایند از ذکر واژه های عامیانه وبکاربردن اصطلاحات و کلمات وجملات نامناسب به هنگام گفتگو چه حضوری وچه تلفنی خود داری نمایند باید طوری صحبت کنند که برای دیگران احترام برانگیز باشند.

شرح وظایف نگهبانان ومسئول انتظامات:

1. حضوربه موقع درمحل نگهبانی و مطالعه دفاترنگهبانی به منظور اطلاع و پیگیری دستورات صادره.
2. حضور در محل نگهبانی با لباس فرم یا لباس فصل وکنترل لوح نگهبانی واعلام پرسنل غایب به رده بالا.
3. کنترل و بررسی مجوزهای خروج اموال واشیاء از نگهبانی و ثبت و نگهداری آن در دفاتر مخصوص.
4. ممانعت از ورود افراد متفرقه و غیر مجاز به داخل سازمان.
5. گزارش فوری حوادث غیر مترقبه وناگهانی ازقبیل آتش سوزی، سرقت، خرابکاری ودیگر اتفاقات به مسئولین امر و اقدامات لازم قبل از رسیدن کمک.
6. نظارت سرشیفت ومسئول انتظامات برانجام وظیفه سایر مامورین وبالاخص مامورین راهنمای درب ورودی.
7. تقدیم گزارش از تردد وسائط نقلیه و افراد- مشکلات و نواقص و ایرادات و نارسایی های موجود در مدت نگهبانی به رده بالاتر.
8. درصورت وقوع حادثه اعزام پرسنل گشت به محل جهت حفظ صحنه جرم وجلوگیری از امحاء آثار فرار متهم تا حضور مقامات انتظامی بخصوص درصورت فوت.
9. انجام اقدامات لازم ومنطقی به منظور ایجاد مصالحه بین کارگران و یا کارکنانی که مبادرت به نزاع و کتک کاری نموده یا سایر موارد مشابه.
10. انجام سایر امور محوله از رده بالاتر برابر دستورالعمل صادره.

 

نحوه ارتباط با کارکنان، مراجعین وافراد

از آنجائیکه وضع ظاهری هر فرد معرف شخصیت او می باشد.چنانچه طرز لباس پوشیدن در فرهنگ جوامع از ارزش و اهمیت خاصی برخوردار است در گام نخست یک نگهبان با طرز لباس پوشیدن نوع تعلق فکری- تعهد و شخصیت اجتماعی وی مشخص می شود لذا یکی از مسائلی است که نباید به چشم بی اعتنایی به آن نگریست. در نتیجه نگهبانان شرکت حفاظتی یا موسسه حفاظتی بایستی به این نکته توجه نماید که آنان نماینده یک شرکت حفاظتی یا موسسه حفاظتی مراقبتی بوده و آراستگی وضع ظاهریشان مورد توجه و قضاوت کارکنان و ارباب رجوع قرار خواهد گرفت.